پرسش :

برخی گفته اند توضیح قرآن درباره تعلیم نیافته بودن پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) صحیح نیست. چون ایشان مطالب فراوانی را از سلمان فارسی که عالم ایران آن زمان بود آموخته بود. آیا این گفته صحیح است؟

پاسخ :
قرآن می¬فرماید:وَ لَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّهُمْ یَقُولُونَ إِنَّما یُعَلِّمُهُ بَشَرٌ لِسانُ الَّذی یُلْحِدُونَ إِلَیْهِ أَعْجَمِیٌّ وَ هذا لِسانٌ عَرَبِیٌّ مُبینٌ[1] ما می‏دانیم که آنها می‏گویند: «این آیات را انسانی به او تعلیم می‏دهد!» در حالی که زبان کسی که اینها را به او نسبت می‏دهند عجمی است؛ ولی این(قرآن)، زبان عربی آشکار است!
در اینکه نظر مشرکان در این گفتار به چه کسی بوده، مفسران گفته¬های مختلفی دارند و این احتمال را نیز بعضی داده‏اند که منظور سلمان فارسی باشد، در حالی که می‏دانیم سلمان در مدینه به حضور پیامبر(صلی‏الله‏علیه‏وآله‏وسلّم) آمد و اسلام را پذیرا شد، و این گونه تهمتهای مشرکان، مخصوصا با توجه به سوره نحل که قسمت مهمی از آن مکی است، مربوط به مکه بوده است. بنابر این شبهه تعلیم سلمان به این دلیل از اساس مطرح نبوده و جواب شبهه تعلیم از افراد دیگر که در آیه شریفه بیان شده کاملا گویا است.قرآن با یک پاسخ دندان¬شکن خط بطلان بر این ادعاهای بی¬پایه می‏کشد و می‏فرماید: اینها توجه ندارند، زبان کسی که قرآن را به او نسبت می‏دهند عجمی است، در حالی که این قرآن به زبان عربی فصیح و آشکار نازل شده است و اگر منظورشان از این تهمت این است که معلم پیامبر(صلی‏الله‏علیه‏وآله‏وسلّم) در تعلیم الفاظ قرآن یک انسان بوده است بیگانه از زبان عرب که این نهایت رسوائی است، چنین انسانی چگونه می‏تواند عباراتی این چنین فصیح و بلیغ بیاورد که صاحبان اصلی لغت همگی در برابر آن عاجز بمانند و حتی توانائی مقابله با یک سوره آنرا نداشته باشند ؟ ! .
و اگر منظورشان این است که محتوای قرآن را از یک معلم عجمی گرفته است، باز این سؤال پیش می‏آید که ریختن آن محتوا در قالب چنین الفاظ و عبارات اعجاز آمیزی که همه فصحای جهان عرب در برابر آن زانو زدند، کلماتی که حتی قبل از بعثت از خود پیامبر نیز شنیده نشده بود، بوسیله چه کسی انجام شده است؟ آیا بوسیله یک فرد بیگانه از زبان عرب و یا بوسیله کسی که قدرتش ما فوق قدرت همه انسانها است یعنی الله؟![2]
پی نوشتها:
[1]سوره نحل آیه103
[2] با استفاده از تفسیر نمونه ج 11 ص 408 و 409